Friday, October 11, 2013



----------------------------------------
सतीश मुळे ह्याचा विनोदी स्वभाव !
-----------------------------------------
सगळे चांगले असले की माणसाला विनोद सुचतात, पण सतीश मुळे असा वेगळा होता की अडचणीतही त्याला विनोद सुचत व त्यावर आम्ही अनेक वेळा हसलो आहे. त्याने अकाली जाऊन मात्र आम्हाला अडचणीत आणले आहे.
हा अगदी लहान असताना, म्हणजे पाचसहा वर्षांचा असताना, बाबुराव मामा ( त्याचे वडील ) त्याला हैद्राबादी घेऊन आले होते. त्यावेळी त्याला पायात मोठे मोठे बूट घालावे लागत असत. पण त्यातही तो त्याचा खेळकरपणा टिकवून होता. पुढे मेडिकल करताना तर केवळ त्याच्या कुशाग्र बुद्धीमुळे व स्मरणशक्तीमुळे तो डॉक्टरकी पूर्ण करू शकला. त्याला वाचायला खूप त्रास होई, तेव्हा त्याचे मित्र खोलीवर येऊन त्याला वाचून दाखवत व तेव्हढ्यावर ह्याने सगळ्या परिक्षा यथोचित पार पाडल्या होत्या. हे त्याचे यश फारच कौतुकास्पद आहे.
त्याला सिनेमा नाटकांची फार चांगली अभिरुची होती व त्यामुळे कुठलाही नवा हिंदी सिनेमा आला की हा त्या सिनेमातल्या डॉयलॉग्जवर इतकी टिंगल करी की त्यामुळे आम्हालाही विनोदाची, विडंबनाची जाण यायला लागली होती.
त्याचे वडील आमच्याकडे आले की आम्हा लहान मुलांची चांगलीच परिक्षा घेत व त्यातून सहीसलामत सुटणे हे फार जिकीरीचे काम असे. पण बाबुराव मामांचा वारसा चालवत सतीशने सर्व कौटुंबिक, सामाजिक जबाबदार्‍या यशस्वीरित्या व हसतमुखाने पार पाडल्या आणि आज मामा असते तर त्यांना त्याचा रास्त अभिमान वाटला असता.
सतीशच्या कुटुंबियांना ह्या संकटातून पार पडण्यासाठी बळ मिळो हीच प्रार्थना व सतीशला अनेक प्रणाम !
------------------------------------------

----------------------------------------
सतीश मुळे ह्याचा विनोदी स्वभाव !
-----------------------------------------
सगळे चांगले असले की माणसाला विनोद सुचतात, पण सतीश मुळे असा वेगळा होता की अडचणीतही त्याला विनोद सुचत व त्यावर आम्ही अनेक वेळा हसलो आहे. त्याने अकाली जाऊन मात्र आम्हाला अडचणीत आणले आहे.
हा अगदी लहान असताना, म्हणजे पाचसहा वर्षांचा असताना, बाबुराव मामा ( त्याचे वडील ) त्याला हैद्राबादी घेऊन आले होते. त्यावेळी त्याला पायात मोठे मोठे बूट घालावे लागत असत. पण त्यातही तो त्याचा खेळकरपणा टिकवून होता. पुढे मेडिकल करताना तर केवळ त्याच्या कुशाग्र बुद्धीमुळे व स्मरणशक्तीमुळे तो डॉक्टरकी पूर्ण करू शकला. त्याला वाचायला खूप त्रास होई, तेव्हा त्याचे मित्र खोलीवर येऊन त्याला वाचून दाखवत व तेव्हढ्यावर ह्याने सगळ्या परिक्षा यथोचित पार पाडल्या होत्या. हे त्याचे यश फारच कौतुकास्पद आहे.
त्याला सिनेमा नाटकांची फार चांगली अभिरुची होती व त्यामुळे कुठलाही नवा हिंदी सिनेमा आला की हा त्या सिनेमातल्या डॉयलॉग्जवर इतकी टिंगल करी की त्यामुळे आम्हालाही विनोदाची, विडंबनाची जाण यायला लागली होती.
त्याचे वडील आमच्याकडे आले की आम्हा लहान मुलांची चांगलीच परिक्षा घेत व त्यातून सहीसलामत सुटणे हे फार जिकीरीचे काम असे. पण बाबुराव मामांचा वारसा चालवत सतीशने सर्व कौटुंबिक, सामाजिक जबाबदार्‍या यशस्वीरित्या व हसतमुखाने पार पाडल्या आणि आज मामा असते तर त्यांना त्याचा रास्त अभिमान वाटला असता.
सतीशच्या कुटुंबियांना ह्या संकटातून पार पडण्यासाठी बळ मिळो हीच प्रार्थना व सतीशला अनेक प्रणाम !
------------------------------------------


Sunday, September 15, 2013



---------------------------------------
सुधाताई काळदाते
-----------------------
मी तेव्हा मॅट्रिकला होतो. औरंगाबादच्या स्टेशनावर त्यांना घ्यायला गेलो होतो. त्या अगोदर हैद्राबादी असताना बापू काळदाते आमच्याकडे येत असत. तेव्हा आमच्या बैठकीच्या खोलीत एक टेबल असे. त्याखाली बसून मी जे काहीबाही वाचे त्यात मी बापूंच्या फाईलीतली त्यांनी सुधाताईंना लिहिलेली प्रेमपत्रेही वाचलेली होती. बापूंच्या पत्रांचा मायनाच मोठा रोमांचकारी असे. ते लिहीत: "प्रिय सु".
त्यावरून कोणीतरी सुंदर नखरेल मुलगी असावी असे वाटून मी त्यांची वाट पाहात होतो. तर, ह्या बाई आपले सामान स्वत: उचलत, टांगेवाल्याला पत्ता सांगत होत्या व मला पुढे टांगेवाल्याशेजारी बस म्हणत बसल्याही. मध्येच अर्ध्या वाटेवर त्यांच्या लक्षात आले की त्यांचा होल्डऑल गाडीतच राहिला होता. त्यांनी लगेच टांगा परत वळवायला सांगितला. त्या काळात डब्यांबर काही पाच आकडी नंबर असत व त्यांनी आपल्या डब्याचा नंबर लिहून ठेवलेला होता. त्यांनी स्टेशन-मास्तरांना सांगून पुढील स्टेशनावर तो होल्डॉल उतरवून घ्यायची व्यवस्था केली होती. संसार थाटायला औरंगाबादी आलेली एक स्वप्नाळू मुलगी ( प्रसिद्ध रविकिरण मंडळाचे कवि वा.गो.मायदेव ह्यांची मुलगी ) प्रत्यक्षात हे अवघड काम सहजी फत्ते करून दाखवीत होती. पहिल्याच दिवसांपासून मी सुधाताईंचे हे कर्तृत्व पाहिलेले होते.
पुढे त्यांनी औरंगाबादच्या आजूबाजूच्या खेड्यात सामाजिक कार्यकर्ती म्हणून जे काम केले त्याची रोजची वर्णने त्या आम्हाला रात्रीच्या शिळोप्याच्या गोष्टींसारख्या सांगत असत. आज एका बाईने उगाच उपदेश करू नकोस, भाकर्‍या करून देतेस का असे म्हणून कसे आवाहन दिले होते ते एक दिवस त्या सांगत व त्याचबरोबर तिथेच तिला कशा भाकर्‍या करून दिल्या त्याचेही वर्णन त्या खेळीमेळीने सांगत असत.
बापू त्या काळी राजकारणात भटकंती करीत असताना, नोकरी, पिएच.डी व दोन मुलींची देखरेख त्या कशी करीत असत हे मी फार जवळून पाहिलेले आहे. कांचन लहान असताना मी तिची तासन्‌ तास सोबत केलेली आहे. आदर्श जोपासणे व संसारही नेकीने प्रेमाने कसा करावा ह्याचा वस्तुपाठच त्या वेळी आम्हाला देत होत्या.
एकदा वा.गो.मायदेव औरंगाबादी आलेले असताना त्या काही कारणांनी दु:खीकष्टी झालेल्या असताना मला सांगत होत्या की अपेक्षा केल्या ना की दु:ख होतेच ! काळाच्या पाशात अडकून न राहता आपला आदर्श संसार कसा करावा हेच त्यांनी आपल्या जगण्याने दाखवून दिले होते. जणु काही वडिलांच्या ( वा.गो.मायदेवांच्या ) एका प्रसिद्ध कवितेच्या ओळींसारखे :
" हे पंजरस्थ पक्षा, नुसते कशास गाशी ?
हो काय, गाऊनिया, गुंतून काळपाशी ! "
काळाच्या पाशाला तोडून काळाचे दान देणार्‍या सुधाताई काळदातेंचे स्मरण मला कायमच होत राहील , होत राहू दे !
-------------------------------------------